Aanvraag en benoeming
Het aanvragen van een ondercuratelestelling gaat altijd via de kantonrechter. Nadat het verzoek is gedaan (en compleet is) zal de rechtbank u en uw beoogde curator oproepen om naar de rechtbank te komen voor een zitting. Dat lijkt enger dan het is, rechters zijn doorgaans hele vriendelijke mensen die het beste met u voor hebben. Zij zullen u, eventueel uw familie en de nieuwe curator wat vragen stellen en als de rechter denkt dat curatele een goed idee is, dan zal hij met een beschikking (een officieel document) de curator benoemen. Iemand die onder curatele staat noemen we officieel de curandus.
Wie vraagt curatele aan?
In de eerste plaats kunt u dat zelf doen. U heeft geen advocaat nodig. Verder kan uw partner zo’n verzoek doen en ook familieleden tot in de vierde graad. Dat zijn ouders, grootouders, kinderen en kleinkinderen en ook de broers en zusters, ooms en tantes en neven en nichten. Ook degene die het gezag uitoefent, zoals de voogd (als de betrokkene minderjarig is) of stiefouder, kan de maatregel vragen. Ook kan de maatregel door de instelling waar iemand verblijft of die aan iemand begeleiding biedt, worden aangevraagd. Men moet dan wel vermelden waarom de partner van de betrokken persoon, of de bloedverwanten in de eerste of tweede graad (ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen en broers en zusters), de voogd, de curator of de bewindvoerder het verzoek niét indienen. Ten slotte kan de officier van justitie de curatele verzoeken. Dat is van belang als er geen familie meer is die het verzoek kan doen, als ‘de familie’ goede redenen heeft om het verzoek niet zelf te doen of wanneer er geen zorgverlener betrokken is.
Wie kan als curator worden benoemd?
In principe kan iedereen die meerderjarig is en dat wil door de kantonrechter tot curator, bewindvoerder of mentor worden benoemd. Wel beoordeelt de kantonrechter de geschiktheid. Onze organisatie is al vaak benoemd als curator omdat wij aan alle wettelijk eisen voldoen (en tevens lid zijn van de Branchevereniging voor Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders (BPBI). Sinds 1 april 2014 moeten curatoren die drie of meer personen onder hun hoede hebben, aan kwaliteitseisen voldoen. Het gaat dan om eisen aangaande bijvoorbeeld de opleiding en de bedrijfsvoering. SOFIAD Bewind BV voldoet al sinds 2010 aan al deze strenge vereisten.
Niet tot curator, bewindvoerder of mentor kan worden benoemd iemand die handelingsonbekwaam is, zelf onder bewind of mentorschap is gesteld, de Wsnp-bewindvoerder, een direct betrokken of behandeld hulpverlener, een werknemer of bestuurder van een zorginstelling en een persoon die op andere wijze verbonden is met de zorginstelling. In alle gevallen geldt, dat de kantonrechter de uitdrukkelijke voorkeur van degene voor wie de maatregel is bedoeld, volgt, tenzij er gegronde redenen zijn om diegene niet te benoemen.
Benoeming van twee curatoren
Het uitgangspunt van de wet is dat de kantonrechter één curator benoemt. Soms kunnen ook twee curatoren worden benoemd.
Hoe lang duurt het van aanvraag tot benoeming?
Momenteel duurt het enkele maanden gerekend vanaf het moment dat de aanvraag (compleet) wordt ingediend. Dat verschilt wel wat per rechtbank. Soms is het, als curatele nodig is, mogelijk dat er onmiddellijk maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld in een crisissituatie waarin onmiddellijk bescherming nodig is en de uiteindelijke beslissing niet kan worden afgewacht. Dat is echter zéér uitzonderlijk.
Publicatie en inschrijving in het register
De beslissing van de rechter tot ondercuratelestelling moet binnen tien dagen in de Staatscourant bekend worden gemaakt. Voor de bekendmaking van de uitspraak moet de griffie zorgen. Als iemand onder curatele is gesteld, wordt dat gepubliceerd.
Zo kunnen anderen weten dat er een ondercuratelestelling geldt. Alle lopende ondercuratelestellingen zijn opgenomen in het openbare curatele- en bewindregister, te vinden op de internetsite www.rechtspraak.nl
Wisselen tussen curatele, bewind en/of mentorschap
Is iemand onder curatele gesteld en vindt de curator dat de curatele zou moeten worden vervangen door een bewind en/of een mentorschap, dan kan in zo’n geval ook de curator een verzoek doen. Als (een deel van) iemands goederen onder bewind is gesteld, dan kan de bewindvoerder het mentorschap aanvragen; omgekeerd kan de mentor een bewind aanvragen als daartoe aanleiding is.
Tenslotte kan de maatregel ook door de instelling waar iemand verblijft of die aan iemand begeleiding biedt, worden aangevraagd. Men moet dan wel vermelden waarom de partner van de betrokken persoon, of de bloedverwanten in de eerste of tweede graad (ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen en broers en zusters), de voogd, de curator of de bewindvoerder het verzoek niét indienen.
Bron: Een deel van deze informatie is overgenomen uit de brochure Curatele, bewind en mentorschap van het Ministerie van Veiligheid en Justitie.